Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM) işlevini yitirdiği yönündeki eleştiriler 2025’te de gündemdeydi.
Muhalefet partilerine göre Meclis, iktidarın sunduğu kanunları onaylamaktan başka işlevi olmayan bir yapıya dönüştü. İktidarın sandalye sayısı avantajı da muhalefetin yasamadaki etkisini büyük oranda sınırlandırdı.
Peki, rakamlar ne diyor?
Verilen kanun tekliflerinin ne kadarı kanunlaştı; kanunlaşan tekliflerdeki iktidar ve muhalefet dengesi nasıldı? Soru önergelerinin ne kadarı cevaplandı? Muhalefetin kurulmasını talep ettiği araştırma komisyonları kuruldu mu?
Yılı geride bırakırken Meclis’in 2025 tablosunu derledik...
Kanun Teklifleri1 Ocak - 24 Aralık 2025 tarihleri arasında Meclis’e 590 adet kanun teklifi sunuldu.
590 kanun teklifinin 23’ü Meclis Genel Kurulu’nda görüşüldü ve kanunlaştırıldı.
23 kanun teklifinin 5’i, Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş imzası ile Meclis’e sunulan uluslararası anlaşmalar, 2’si Cumhurbaşkanlığınca her yıl sunulan Bütçe Kanun Teklifi ve Kesin Hesap Kanunu Teklifi oldu. Kalan 16 teklif ise iktidar milletvekillerinin hazırladığı tekliflerdi.
Yani 2025 yılında kanunlaştırılan tekliflerin tümü iktidar milletvekillerinindi. Muhalefetin hazırladığı hiçbir teklif kanunlaşmadı.
Dikkat çeken bir başka veri de torba kanun tekliflerine ilişkindi.
İktidarın yasama hızını artırdığı için tercih ettiğini söylediği, muhalefetin ise denetim işlevini zayıflattığı gerekçesiyle eleştirdiği torba kanun tekniğine 2025’te çok sık başvuruldu. 23 teklifin 13’ü birbirinden farklı alanlarda düzenlemelerin yer aldığı bu yöntem ile hazırlandı.
Araştırma ÖnergeleriKabul edilmesi halinde, bir konuda detaylı araştırma yapılması için komisyon kurulması sonucunu doğuran araştırma önergeleri, Meclis’in önemli araçlarından.
1 Ocak - 24 Aralık 2025 tarihleri arasında Meclis’e toplam bin 273 araştırma önergesi sunuldu.
Muhalefetin sunduğu tüm araştırma önergeleri reddedildi. Sadece 4 araştırma önergesi kabul edildi, dolayısıyla 4 araştırma komisyonu kuruldu. Bu önergeler; kamuoyunun yoğun tepki gösterdiği, muhalefetin basınç oluşturduğu konular hakkındaydı ve siyasi partilerin ortaklaşmasıyla kabul edildi. İktidar partisi, ortaklaşılan bu 4 araştırma önergesi dışında önerge vermedi.
Ortaklaşılan önergelerin kabul edilmesi sonucu kurulan araştırma komisyonlarının çalışma alanlarıysa şöyle:
Suça sürüklenen çocuklar
Engelli bireylerin sorunları
Zirai donun etkisi ve sonuçları
Bolu Kartalkaya Oteli yangını
Soru ÖnergeleriMilletvekillerinin en sık kullandığı denetim yöntemlerinden biri soru önergeleri. Bu yöntemle vekiller, hükümetteki bakanlara ve meclis başkanına yolsuzluk iddialarından, eğitimdeki sorunlara kadar her konuda soru yöneltebiliyor.
1 Ocak - 24 Aralık 2025 tarihleri arasında milletvekilleri, Meclis’e toplam 15 bin 375 soru önergesi sundu. İlgili bakanlarca bu soru önergelerinin sadece 8 bin 6’sı yanıtlandı.
En çok soru önergesi sunulan bakanlarsa şunlar oldu:
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı - 2040
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç - 2014
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya - 1701
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum - 1637
Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin - 1206
Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu - 1116
Stüdyo recap, Turkey recap’in içinden doğdu. Stüdyo recap hızlı gelişen Türkiye haber döngüsünü anlamlandırmanıza yardımcı olmak için kurulan ve Türkçe içeriklere yer veren bağımsız ve okuyucu destekli bir haber platformudur.
Stüdyo recap’in kadrosu, deneyimli parlamento muhabirleri Ceren Bayar, Yıldız Yazıcıoğlu, editör Günsu Durak ve sosyal medya uzmanı Demet Şöhret’in bir araya geldiği 4 kişilik bir ekip.
Turkey recap ve Stüdyo recap; Turkey recap Medya Ajans Hizmet ve Tic. Ltd. Şti. bünyesinde yer alıyor.
Daha fazla bilgi, geri bildirim veya önerileriniz için bizimle iletişime geçin: info@turkeyrecap.com
Sosyal medya hesaplarımız:
Youtube: @StüdyoRecap
İnstagram: @studyorecap
Twitter: @studyorecap
Tiktok: @stdyo.recap
Bluesky: @studyorecap.bsky.social